Некои луѓе ги сметаат нарушувањата во исхраната како фаза, диета или избор на начин на живеење, но тие всушност се сериозни ментални нарушувања. Тие влијаат врз луѓето физички, психолошки и општествено и можат да имаат опасни по живот последици. Оваа статија опишува некои од најчестите типови на нарушувања во исхраната и нивните симптоми.
Нарушувањата во исхраната се низа услови изразени преку абнормални или нарушени навики во исхраната. Тие обично произлегуваат од опседнатост со храна, телесна тежина или форма на телото и често резултираат со сериозни здравствени последици. Во некои случаи, нарушувањата во исхраната дури и резултираат со смрт.
Што ги предизвикува?
Експертите веруваат дека нарушувањата во исхраната може да бидат предизвикани од различни фактори. Еден од нив е генетиката. Карактеристиките на личноста се уште една причина. Особено, невротицизмот, перфекционизмот и импулсивноста се три особини на личноста кои често се поврзуваат со поголем ризик за развој на нарушувања во исхраната. Неодамна, експертите предложиле дека разликите во структурата на мозокот и биологијата, исто така, можат да играат улога во развојот на нарушувања во исхраната.
- Анорексија
Анорексија нервоза е веројатно најпознатото пореметување во исхраната. Таа генерално се развива за време на адолесценцијата или младата зрелост и има тенденција да влијае на повеќе жени отколку мажи. Луѓето со анорексија обично се гледаат себеси како да имаат прекумерна тежина, дури и ако тие преслаби. Тие имаат тенденција постојано да ја следат нивната тежина, да избегнуваат да јадат одредени видови на храна и строго да ги ограничуваат нивните калории. Чести симптоми на анорексија се:
– Понизок раст во споредба со луѓе со слична возраст и висина.
– Многу ограничени начини на јадење.
– Интензивен страв од покачување на тежина или постојано избегнување за дебелеење и покрај тоа што телесната тежина не е приближно до нормална.
– Ниска самодоверба.
Обично се присутни и опсесивно-компулсивни симптоми. На пример, многу луѓе со анорексија се преокупирани со постојани мисли за храната, а некои дури и опсесивно собираат рецепти или храна за складирање. Анорексијата може да биде многу штетна за телото. Со текот на времето, лицата што живеат со неа може да го искусат истенчувањето на нивните коски, неплодноста, кршливи коса и нокти. Во тешки случаи, анорексијата може да резултира со срцева, мозочна или мулти-органска инсуфициенција и смрт. - Булимија
Булимија е уште едно добро познато нарушување во исхраната. Исто како и анорексијата, булимијата има тенденција да се развива за време на адолесценцијата и раното зрелост и се чини дека е поретка кај мажите отколку жените. Луѓето со булимија често јадат невообичаено големи количества храна во релативно краток период. Секоја епизода на прејадување обично се продолжува се додека лицето не стане нездраво полно. Честото однесување за прочистување вклучува принудно повраќање, постење, лаксативи, диуретици, клизми и прекумерна вежба. Чести симптоми на булимија се:
– Епизоди на прејадувањем без контрола.
– Несоодветно однесување за да се прочисти се она што се изело.
– Страв од зголемување на телесната тежина. - Пика
Пика е уште една сосема нова состојба неодамна препознаена како нарушување во исхраната. Пиката може да се појави кај возрасни, како и кај деца и адолесценти. Сепак, ова нарушување најчесто се забележува кај деца, бремени жени и лица со ментални пречки. Овој синдром вклучува прекумерна потреба од џвакање, јадење креда, земја, паста за заби, сапун и уште многу супстанци и производи кои немаат никаква хранлива вредност. Поединци со пика може да имаат зголемен ризик од труење, инфекции, повреди на цревата и недостатоци во исхраната. Во зависност од проголтаните супстанции, пиката може да биде фатална. - Компулсивно прејадување
Тоа ја опишува состојбата во која лицето се прејадува, не престанува да консумира храна и така се зголемува телесната тежина. Ова се нарекува компулсивно бидејќи личноста нема контрола врз храната и количината која ја внесува. Личноста може да јаде брзо во поголеми количини, или да грицка храна цел ден најчесто многу солена, слатка и масна храна. Не е нормално и здраво да се внесат 2000 калории за 20 минути, или 5000 до 10 000 калории дневно. Тоа предизвкува огромно зголемување на телесната тежина што може да доведе до сериозни срцеви заболувања и смрт.
