Во последно време многу често го слушаме ова и се прашуваме кои производи да ги избереме…дали се органски, дали се ГМО…Да, се. Скоро се што употребуваме во секојдневната исхрана е ГМО. Публицитетот и интересот за зелено, органско ја зголемија свеста за сериозните еколошки прашања околу глобалното затоплување. Сепак, генетски модифицираните организми (ГМО) – исто така наречени генетски модифицирана храни или ГМО храна – се уште едно значајно еколошко прашање кое во последно време исчезна во сенките.
Кои се тие организми?
Генетски модифицираните организми се создаваат со земање на гени од организми како што се бактерии, вируси или животни и вметнување на нив во други, често неповрзани, видови. ГМО храна се однесува на кој било прехранбен производ кој содржи или е добиен од ГМО. Застапниците на генетски модифицираната храна укажуваат на нивните многубројни придобивки што вклучуваат: поттикнување на земјоделското производство и потенцијално завршување на глад во светот, намалена употреба на пестициди преку создавање на штетници и зголемена хранлива вредност со зајакнување на растенијата со дополнителни хранливи материи.
Сепак, критичарите на ГМО, предупредуваат дека создавањето на нови организми, кои никогаш нема да се појават во природата, претставуваат сериозни непознати и непредвидливи здравствени и еколошки ризици.
THE BIG EIGHT
Соединетите Американски Држави се светски лидер во производството на биотехнолошки култури, сочинувајќи скоро две третини од сите биотехнолошки култури засадени на глобално ниво. Околу 70 отсто од храната во нашите супермаркети содржи генетски конструирани состојки, вклучувајќи производи направени од овие најчести генетски модифицирани храни.
Соја: брашно од соја, лецитин, изолати од соини протеини и концентрати (протеински шејкови). Производи кои можат да содржат ГМО производи од соја: витамин Е додатоци, тофу, житарици, зеленчук, соја колбаси, чипс, сладолед, замрзнат јогурт, детски кашички, сосови, протеини во прав, маргарин, леб, колачиња, чоколади, бонбони, пржена храна, шампон, гел за туширање, козметика и тестенини.
Пченка: пченкарно брашно, пченкарен скроб, пченкарно масло, пченкарни засладувачи, сирупи. Производи кои можат да содржат ГМО пченка деривати: витамин Ц додатоци, чипс од пченка, бонбони, сладолед, преливи за салата, сосови од домати, леб, колачиња, житарици, прав за печење, алкохол, ванила, маргарин, соја сос, сода, пржена храна, шеќер во прав, брашно и тестенини.
Памук: масло, ткаенини. Производи што може да содржат ГМО памучни деривати: облека, постелнина, чипс, путер од кикирики, крекери, колачиња.
Канола: масло. Производи кои можат да содржат ГМО канола: преработена храна, чипс, крекери, житни, закуски, замрзната храна, конзервирани супи, бонбони, леб, хумус, мешавини.
Шеќерна репка: шеќер. Производи што може да содржат ГМО шеќерна репка: колачи, сладолед, крофни, мешавини за печење, бонбони, сок, јогурт.
Месо: животинско потекло. Производи што може да содржат ГМО луцерка: сите видови конвенционално преработено месо, свинско месо, живина, јајца и млечни производи.
Аспартам: вештачки засладувач. Производи што може да содржат аспартам: диетални безалкохолни пијалоци, храна за исхрана, јогурти.
Млечни производи: rBGH хормон за раст. Производите кои можат да содржат ГМО rBGH ги вклучуваат сите конвенционално преработени млечни производи: млеко, сирење, путер, јогурт, сладолед, сурутка.
Генетски експеримент
Долгорочните ефекти од користењето или ослободувањето на ГМО на крајот ќе бидат откриени со текот на времето. Научниците веќе идентификуваа голем број на потенцијални начини на кои овие нови “Franken-foods” може негативно да влијаат врз здравјето на луѓето и животната средина. Некои од овие опасности се:
Алергиски реакции – генетскиот инженеринг ги пренесува протеините во снабдувањето со храна од организми кои никогаш порано не биле консумирани. Некои од овие протеини може да бидат алергени за храна. Чувствителни поединци не би знаеле која храна треба да се избегне.
Отпорност на антибиотици – Повеќето генетски модифицирани растенија носат антибиотички гени за да бидат отпорни на болест. Овие гени може да ја намалат долготрајната ефикасност на антибиотиците за борба против болеста.
Развој на штетници – Генетски модифицирани растенија и животни имаат потенцијал да станат организми со несакани ефекти. Вакви штетници може сериозно да го намалат приносот на култури и ќе бараат зголемена употреба на токсични пестициди за контрола.
Храна што содржи ГМО не се етикетирани во САД. Во други земји каде што се означени производи што содржат ГМО, јавното незадоволство ги принуди производителите на храна да ги отстранат состојките на ГМО. Некои земји во развој ги отфрлија и биотехнолошките култури. ГМО веќе предизвикаа еколошки и економски проблеми во некои области каде што се одгледуваат.
